ممکنه برای خیلیا این سوال پیش بیاد که کدوم تلفظ برای bass guitar درست است. اول باید این نکته رو بگم که دیکته صحیح برای این ساز bass، به معنی صداهایی با فرکانس پایین را گویند و اما تلفظ bass در زبان انگلیسی بیس /beis/ است. (ممکنه در زبان فرانسوی تلفظ باس درست باشه یا تلفظ کشورهای دیگه تو موسیقی).
در دههٔ ۱۹۳۰ پاول توتمارک (Paul Tutmarc)، موزیسین و مخترع معروف (اهل سیاتل، واشینگتن)، اولین گیتار الکتریک بیس را به‌صورت مدرن، از یک ساز پرده‌بندی‌شده که برای نگه داشتن در دست و نواخته شدن به‌صورت افقی طراحی شده‌بود ساخت. کاتالوگ فروش سازهای الکتریک کمپانی پاول توتمارک، آئودیووکس ( Audiovox) شامل “مدل ۷۳۶ Bass Fiddle” می‌شد که دارای ۴ سیم، پرده‌بندی شده‌بود و بدنه‌ای توپُر به طول ۳۰٫۵ اینچ داشت. تغییر شکل این ساز به فرم گیتار مانند باعث می‌شد که راحت‌تر نگه داشته شود و حمل‌ونقل آن آسان شود. اضافه شدن پرده‌های بیشتر باعث شد تا بیسیست‌ها آزادی عمل بیشتری در نواختن داشته‌باشند. حدود ۱۰۰ عدد از این نوع ساز در دههٔ ۱۹۳۰ ساخته شد. در سال ۱۹۴۷، باد توتمارک (Bud Tutmarc) شروع به فروختن مدلی شبیه “Fiddle 736” برای شرکتی به نام سرنادر (Serenader) کرد و به‌صورت آشکارا به تبلیغ آن در کاتالوگ شمارهٔ ۴۸ شرکت هیتر (Heater Co) پرداخت؛ گرچه اختراعات خانوادهٔ توتمارک موفقیت زیادی در بازار کسب نکرد.
دههٔ ۱۹۵۰
لئو فندر به کمک همکارش، جورج فولرتن ( George Fullerton)، اولین گیتار بیس توپُر الکتریکی را تولید کرد. گیتار فندر پرسیژن (Fender Precision Bass) او در سال ۱۹۵۱ معرفی شد و به یک مدل استاندارد صنعتی تبدیل شد. پرسیژن بیس یا P-bass از یک تخته‌سنگ نتراشیدهٔ ساده که به مدل تلکستر (Telecaster) با پیکاپ تک‌سیم‌پیچ شبیه بود به گیتاری با بدنهٔ منحنی و لبه‌های تخت تبدیل شد که موجب راحتی نوازنده می‌شد. همچنین یک پیکاپ چهارقطبی (تک‌سیم‌پیچ) نیز روی آن سوار بود. پیکاپ چندتکه در سال ۱۹۵۷ معرفی شد.
گیتار بیس سازی است عامه پسند و دارای طرفداران خاص خود می باشد. گیتار بیس نوعی ساز زهی است که صدایش به‌وسیلهٔ یک تقویت‌کنندهٔ الکتریکی (آمپلی‌فایِر) تقویت می‌شود. این گیتار شبیه گیتار الکتریک اما با دسته ای بلندتر از آن و از خانواده سازهای زهی است و در دسته ساز های ” کوردوفون ” chordophone _ ساز هایی که صدایشان بوسیله ارتعاش سیم تولید می گردد_ جای دارد.
این ساز که برای تولید صداهایی با فرکانس و تُنِ پایین استفاده می‌شود، از نظر ظاهری بسیار شبیه به گیتار الکتریک است، با این تفاوت که بدنهٔ بزرگ‌تری دارد، دسته و میزان‌بندی‌اش بلندتر است، و معمولاً دارای چهار سیم (و گاهی پنج یا شش) است که از نظر تُن، یک اُکتاو پایین‌تر از گیتار الکتریک، در محدودهٔ بیس کوک می‌شود. گیتار بیس، هم می‌تواند دارای پرده‌بندی باشد و هم نباشد، اما در اکثر موسیقی‌های عامه‌پسند، بیس‌های پرده‌بندی‌شده رایج‌اند. علاوه بر این‌ها، گیتار بیس آکوستیک توخالی نیز ساخته شده‌است. از حدود سال ۱۹۵۰ به‌بعد، در موسیقی‌های راک و پاپ، گیتار بیس به‌صورت وسیعی جایگزین کنترباس شد و تولید صداهایی با تُن پایین را برعهده گرفت. همچنین گیتار بیس به صورت تکی، در موسیقی‌های جاز، لاتین، فانک و فلامنکو استفاده می‌شود.
این ساز به طور معمول دارای چهار سیم _ و در مواردی پنج تا شش سیم و حتی ۷ ، ۸ و ۱۲ سیم آن نیز یافت می شود _ می باشد. ارتفاع این گیتار ۱٫۱۰cm و در حالت استاندارددارای ۲۴ فرت می باشد. _ به شکل ۲۲ فرت برای استفاده از هنرجویان مبتدی می باشد _ سیم های بلند تر و ضخیم تر گیتار بیس آن را مناسب ترین ساز برای ایجاد صدای بم با فرکانس و تن پایین می باشد.
تفاوت دیگری که گیتار بیس با گیتار الکتریک دارد این است که گیتار بیس آکوستیک به صورت تو خالی نیز موجود می باشد. همچنین از لحاظ توناژ گیتار بیس یک اکتاو پایین تر از گیتارهای الکتریک_ در محدوده بیس _ کوک می گردد. گیتار های بیس هم می تواند پرده بندی داشته باشد و هم نداشته باشد، با این وجود در اکثر موسیقی های عامه پسند بیس های پرده بندی شده رایج تر هستند و کاربرد بیشتری دارند. گیتار بیس از ساز های ارکستری پایه ای می باشد و نقش عمده آن ایجاد الگوی ریتم، فضا سازی و حفظ کردن ریتم است. ( شاید بی راه نباشد که بگویم اساس موسیقی امروزین تحرک و روح ریتمیکی است که خالق آن بیس و درام هستند) .
یک نوازنده بیس( بیسیست) در حالت ابتدایی یا اولیه وظیفه اش حفظ کردن ریتم و ضرب آهنگ در گروه می باشد و در شکل پیشرفته تر استفاده از نت های آکورد و روش های کروماتیک است که حال و هوای خاصی را به آهنگ می بخشد. گیتار بیس در گذشته تنها برای همراهی ارکستر استفاده می شد که بیشتر با استفاده از حالت اول یعنی حفظ ریتم و ضرب آهنگ انجام این امر میسر می شد . امروزه نوازندگان زیادی با نواختن ملودی با گیتار بیس ، ضمن حفظ ریتم ، به تک نوازی _ نواختن سولو _می پردازند. در سبک راک و متال حتی شاهد هستیم که نوازنده باس همان ملودی را که نوازنده الکتریک می نوازدبا صدای بم باس اجرا می کند و یا به اجرای جدا می پردازد. و در جز ، لاتین ، فانک ، بیسیست به وضوح به بداهه نوازی می پردازد و قدرت نوازندگی خویش را با اجرای ملودی همراه با انواع تکنیک مانند اسلپ slap ، تپینگ tapping، فلاژولت و…..به نمایش می گذارد.
گرآورنده: رابی
منابع:
وب سایت رسمی آموزشگاه موسیقی منظومه
وب سایت رسمی سازی ها
©کپی برداری از این مطالب و قرار دادن آن در وب سایت ها و وبلاگ ها به صورت مقاله یا هر فرمت دیگر با ذکر منبع و نام گیتاران بلامانع است.
